Validasyon ve Verifikasyon Farkı: “Doğru Şeyi mi Yapıyoruz, Yoksa Şeyi mi Doğru Yapıyoruz?”
Selam forum ahalisi!
Bugün size mühendisliğin, yazılım testinin ve hatta ilişkilerin en kafa karıştırıcı konusundan bahsedeceğim: Validasyon ve Verifikasyon.
Kulağa sıkıcı mı geliyor? O zaman yanlış yerdesiniz — çünkü bu konuyu öyle bir anlatacağım ki, “test senaryosu” lafını duyunca bile kahkaha atmak isteyeceksiniz.
Hadi bakalım, kemerleri bağlayın. Bu yazı biraz teknik, biraz duygusal, biraz da “insan doğasıyla mühendisliğin flörtü” tadında olacak.
---
1. Giriş: Bir Mühendis Bir Psikologla Karşılaşırsa…
Bir gün bir mühendis (stratejik erkek temsilcimiz) ve bir psikolog (empatik kadın temsilcimiz) bir kahve molasında buluşur.
Mühendis anlatır:
> “Biz sistemleri test ediyoruz, validasyon yapıyoruz, verifikasyon yapıyoruz…”
Psikolog sorar:
> “Yani güven ilişkisi kuruyorsunuz?”
Mühendis şaşırır:
> “Ne alakası var?”
Psikolog gülümser:
> “Çünkü ben de danışanla çalışırken önce doğruluğu, sonra güveni test ederim. Yani önce ‘doğru kişi misin’ derim, sonra ‘doğru kişiyle doğru şeyi yapıyor muyuz’ diye bakarım. Bu senin verifikasyon ve validasyonun birebir aynısı!”
İşte o an mühendis anlar:
> “Yani sen bana diyorsun ki, validasyon = gönül testidir?”
Aynen öyle! Çünkü bazen en karmaşık sistemler bile bir ilişki dinamiği kadar anlaşılır olabilir.
---
2. Verifikasyon: “Yapıyı Doğru Kurduk mu?”
Verifikasyon, işin teknik tarafı.
Yani “Plana sadık kaldık mı?”, “Tasarımı doğru uyguladık mı?”, “Talimatları eksiksiz yerine getirdik mi?” gibi soruların cevabıdır.
Erkek forumdaşlar için söyleyelim:
Bu tıpkı bir IKEA dolabını kurarken kılavuzu birebir takip etmeye benzer.
Eğer parçalar doğru yerdeyse, civatalar tam sıkılmışsa, işte bu verifikasyondur.
Ama kadın forumdaşlar için olay biraz farklı işler.
Onlar dolabın sadece ayakta durmasıyla yetinmez:
> “Ama o dolap odaya enerji kattı mı?”
> “Rengiyle duvar uyumlu mu?”
> “Kapağı açınca içim ferahlıyor mu?”
İşte bu noktada kadınların sezgisel yönü devreye girer:
Dolabın doğru kurulması yetmez, doğru dolap mı kuruldu, ona da bakılır.
---
3. Validasyon: “Doğru Şeyi mi Yaptık?”
Validasyon, işin duygusal ve anlamlı tarafıdır.
Bir yazılım için: “Bu sistem kullanıcı ihtiyacını karşılıyor mu?”
Bir ilişki için: “Bu kişi benim hayat amacımla uyumlu mu?”
Yani verifikasyon teknik doğruluk, validasyon ise insani doğruluk.
Erkekler genelde verifikasyon insanıdır.
Mantık yürütür, ölçer, biçer, kontrol eder.
> “Sistemi test ettim, çalışıyor. Tamam.”
Kadınlarsa validasyon insanıdır.
Hisseder, sorgular, deneyimler.
> “Evet çalışıyor ama içime sinmedi.”
O yüzden bazen yazılım testinde kadınlar daha fazla bug yakalar. Çünkü sezgileriyle “kullanıcı memnuniyetini” hissederler.
Erkekler sistemi test eder, kadınlar deneyimi test eder.
---
4. Günlük Hayatta Validasyon & Verifikasyon: Kahveyle Başlayan Fark
Sabah kahvesi örneğiyle açıklayalım:
- Kahveyi makineye koydun, ölçtün, suyu ekledin, demledin. Her şey talimatlara uygun mu?
→ Tebrikler, verifikasyon tamam.
- Ama kahveye bir yudum aldın, tadı karton gibi. Ruhun isyan etti.
→ İşte o anda validasyon başarısız!
Çünkü teknik olarak her şey doğru olabilir ama hissettiğin “memnuniyet” yoksa, sonuç hatalıdır.
Forumdaşlardan biri çıkıp diyecektir şimdi:
> “Yani sevgilime doğru şekilde mesaj attım (verifikasyon), ama mesajın duygusu eksikse validasyon hatası mı?”
> Kesinlikle evet!
---
5. İlişkilerde Validasyon ve Verifikasyon: Test Aşamasında Kalmak
Birçok çift, farkında olmadan bu iki test arasında gidip gelir.
Erkek: “Ben her şeyi doğru yapıyorum, neden mutlu değiliz?”
Kadın: “Belki de doğru şeyi yapmıyorsundur.”
İşte o fark:
- Erkek “prosedürü doğru uygulamakla” meşguldür (verifikasyon).
- Kadın “prosedürün doğru olup olmadığını” sorgular (validasyon).
Bu yüzden iletişim hataları çıkar.
Bir taraf “mantık” testini, diğeri “kalp” testini geçmeye çalışır.
Oysa en iyi ilişki, hem sistemin doğru işlediği hem de doğru sistemin kurulduğu ilişkidir.
---
6. Ofiste Durum: Test Ekibinin Dramı
Yazılım test ekibini düşünün:
Geliştirici sistemi yapar, testçi dener.
Geliştirici der ki:
> “Koda göre doğru çalışıyor.”
> Testçi cevap verir:
> “Ama kullanıcı butona basınca ‘patlıcan’ yazısı çıkıyor.”
Bu noktada validasyon kazanır, çünkü sistem doğru yazılmış olsa bile, kullanıcı “Ne bu ya?” diyorsa hata vardır.
Yani bazen “mükemmel kod” bile “kullanıcı dostu” olmayabilir.
Forumdaşlar, kabul edelim:
Bazı ilişkiler de öyle değil mi? “Her şey yolunda” deriz ama içten içe çalışmıyordur sistem.
---
7. Mizahi Özet: Validasyon mu, Verifikasyon mu?
Basitçe özetleyelim:
- Verifikasyon: Doğru yaptım mı?
- Validasyon: Doğru şeyi mi yaptım?
Yani biri “teknik onay”, diğeri “hayat onayı.”
Birinde mantık, diğerinde kalp devrede.
Erkek: “Talimatı uyguladım.”
Kadın: “Ama ruhunu kattın mı?”
İşte o ikisinin buluştuğu nokta: kaliteli yaşam ve başarılı proje.
---
8. Forumdaşlara Sorular: Test Edelim mi Birbirimizi?
Şimdi siz söyleyin forumdaşlar:
- Günlük hayatınızda daha çok validasyon insanı mısınız, yoksa verifikasyon insanı mı?
- İş yerinde biri “kurallara uymuyor ama sonuç getiriyor” derse hangisini seçersiniz?
- İlişkilerde “mantıksal doğruluk” mu yoksa “duygusal tatmin” mi daha önemli?
- Ve en önemlisi: “Sizce biz doğru şeyi mi yapıyoruz, yoksa şeyi mi doğru yapıyoruz?”
Forum açık, kahveler hazır.
Hadi bakalım, yorumlarda birbirimizi test edelim — ama mümkünse validasyonlu bir şekilde!
Selam forum ahalisi!
Bugün size mühendisliğin, yazılım testinin ve hatta ilişkilerin en kafa karıştırıcı konusundan bahsedeceğim: Validasyon ve Verifikasyon.
Kulağa sıkıcı mı geliyor? O zaman yanlış yerdesiniz — çünkü bu konuyu öyle bir anlatacağım ki, “test senaryosu” lafını duyunca bile kahkaha atmak isteyeceksiniz.
Hadi bakalım, kemerleri bağlayın. Bu yazı biraz teknik, biraz duygusal, biraz da “insan doğasıyla mühendisliğin flörtü” tadında olacak.
---
1. Giriş: Bir Mühendis Bir Psikologla Karşılaşırsa…
Bir gün bir mühendis (stratejik erkek temsilcimiz) ve bir psikolog (empatik kadın temsilcimiz) bir kahve molasında buluşur.
Mühendis anlatır:
> “Biz sistemleri test ediyoruz, validasyon yapıyoruz, verifikasyon yapıyoruz…”
Psikolog sorar:
> “Yani güven ilişkisi kuruyorsunuz?”
Mühendis şaşırır:
> “Ne alakası var?”
Psikolog gülümser:
> “Çünkü ben de danışanla çalışırken önce doğruluğu, sonra güveni test ederim. Yani önce ‘doğru kişi misin’ derim, sonra ‘doğru kişiyle doğru şeyi yapıyor muyuz’ diye bakarım. Bu senin verifikasyon ve validasyonun birebir aynısı!”
İşte o an mühendis anlar:
> “Yani sen bana diyorsun ki, validasyon = gönül testidir?”
Aynen öyle! Çünkü bazen en karmaşık sistemler bile bir ilişki dinamiği kadar anlaşılır olabilir.
---
2. Verifikasyon: “Yapıyı Doğru Kurduk mu?”
Verifikasyon, işin teknik tarafı.
Yani “Plana sadık kaldık mı?”, “Tasarımı doğru uyguladık mı?”, “Talimatları eksiksiz yerine getirdik mi?” gibi soruların cevabıdır.
Erkek forumdaşlar için söyleyelim:
Bu tıpkı bir IKEA dolabını kurarken kılavuzu birebir takip etmeye benzer.
Eğer parçalar doğru yerdeyse, civatalar tam sıkılmışsa, işte bu verifikasyondur.
Ama kadın forumdaşlar için olay biraz farklı işler.
Onlar dolabın sadece ayakta durmasıyla yetinmez:
> “Ama o dolap odaya enerji kattı mı?”
> “Rengiyle duvar uyumlu mu?”
> “Kapağı açınca içim ferahlıyor mu?”
İşte bu noktada kadınların sezgisel yönü devreye girer:
Dolabın doğru kurulması yetmez, doğru dolap mı kuruldu, ona da bakılır.
---
3. Validasyon: “Doğru Şeyi mi Yaptık?”
Validasyon, işin duygusal ve anlamlı tarafıdır.
Bir yazılım için: “Bu sistem kullanıcı ihtiyacını karşılıyor mu?”
Bir ilişki için: “Bu kişi benim hayat amacımla uyumlu mu?”
Yani verifikasyon teknik doğruluk, validasyon ise insani doğruluk.
Erkekler genelde verifikasyon insanıdır.
Mantık yürütür, ölçer, biçer, kontrol eder.
> “Sistemi test ettim, çalışıyor. Tamam.”
Kadınlarsa validasyon insanıdır.
Hisseder, sorgular, deneyimler.
> “Evet çalışıyor ama içime sinmedi.”
O yüzden bazen yazılım testinde kadınlar daha fazla bug yakalar. Çünkü sezgileriyle “kullanıcı memnuniyetini” hissederler.
Erkekler sistemi test eder, kadınlar deneyimi test eder.
---
4. Günlük Hayatta Validasyon & Verifikasyon: Kahveyle Başlayan Fark
Sabah kahvesi örneğiyle açıklayalım:
- Kahveyi makineye koydun, ölçtün, suyu ekledin, demledin. Her şey talimatlara uygun mu?
→ Tebrikler, verifikasyon tamam.
- Ama kahveye bir yudum aldın, tadı karton gibi. Ruhun isyan etti.
→ İşte o anda validasyon başarısız!
Çünkü teknik olarak her şey doğru olabilir ama hissettiğin “memnuniyet” yoksa, sonuç hatalıdır.
Forumdaşlardan biri çıkıp diyecektir şimdi:
> “Yani sevgilime doğru şekilde mesaj attım (verifikasyon), ama mesajın duygusu eksikse validasyon hatası mı?”
> Kesinlikle evet!
---
5. İlişkilerde Validasyon ve Verifikasyon: Test Aşamasında Kalmak
Birçok çift, farkında olmadan bu iki test arasında gidip gelir.
Erkek: “Ben her şeyi doğru yapıyorum, neden mutlu değiliz?”
Kadın: “Belki de doğru şeyi yapmıyorsundur.”
İşte o fark:
- Erkek “prosedürü doğru uygulamakla” meşguldür (verifikasyon).
- Kadın “prosedürün doğru olup olmadığını” sorgular (validasyon).
Bu yüzden iletişim hataları çıkar.
Bir taraf “mantık” testini, diğeri “kalp” testini geçmeye çalışır.
Oysa en iyi ilişki, hem sistemin doğru işlediği hem de doğru sistemin kurulduğu ilişkidir.
---
6. Ofiste Durum: Test Ekibinin Dramı
Yazılım test ekibini düşünün:
Geliştirici sistemi yapar, testçi dener.
Geliştirici der ki:
> “Koda göre doğru çalışıyor.”
> Testçi cevap verir:
> “Ama kullanıcı butona basınca ‘patlıcan’ yazısı çıkıyor.”
Bu noktada validasyon kazanır, çünkü sistem doğru yazılmış olsa bile, kullanıcı “Ne bu ya?” diyorsa hata vardır.
Yani bazen “mükemmel kod” bile “kullanıcı dostu” olmayabilir.
Forumdaşlar, kabul edelim:
Bazı ilişkiler de öyle değil mi? “Her şey yolunda” deriz ama içten içe çalışmıyordur sistem.
---
7. Mizahi Özet: Validasyon mu, Verifikasyon mu?
Basitçe özetleyelim:
- Verifikasyon: Doğru yaptım mı?
- Validasyon: Doğru şeyi mi yaptım?
Yani biri “teknik onay”, diğeri “hayat onayı.”
Birinde mantık, diğerinde kalp devrede.
Erkek: “Talimatı uyguladım.”
Kadın: “Ama ruhunu kattın mı?”
İşte o ikisinin buluştuğu nokta: kaliteli yaşam ve başarılı proje.
---
8. Forumdaşlara Sorular: Test Edelim mi Birbirimizi?
Şimdi siz söyleyin forumdaşlar:
- Günlük hayatınızda daha çok validasyon insanı mısınız, yoksa verifikasyon insanı mı?
- İş yerinde biri “kurallara uymuyor ama sonuç getiriyor” derse hangisini seçersiniz?
- İlişkilerde “mantıksal doğruluk” mu yoksa “duygusal tatmin” mi daha önemli?
- Ve en önemlisi: “Sizce biz doğru şeyi mi yapıyoruz, yoksa şeyi mi doğru yapıyoruz?”
Forum açık, kahveler hazır.
Hadi bakalım, yorumlarda birbirimizi test edelim — ama mümkünse validasyonlu bir şekilde!